Prezident Shavkat Mirziyoyev raisligida 23 sentabr kuni qurilish sanoati va qurilish materiallari sanoatini rivojlantirish chora-tadbirlariga bag‘ishlangan videoselektor yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi.
Qurilish iqtisodiyotning barcha tarmoqlarini rivojlantirishga kuchli turtki beradi. Har bir loyiha qurilish materiallari va jihozlariga, ishchi va mutaxassislarga talabni oshiradi. Yangi majmualar atrofida yangi ish o‘rinlari, infratuzilma va xizmatlar paydo bo‘lmoqda.
O‘tgan yetti yilda qurilish materiallari sanoatiga 9 milliard dollar sarmoya kiritilib, 5 mingga yaqin yangi korxona ishga tushirildi, 94 ming doimiy ish o‘rni yaratildi. Ishlab chiqarish ikki baravar ko‘paydi, yillik tovar aylanmasi 100 milliard so‘mdan ortiq bo‘lgan korxonalar soni 150 tadan oshdi.
Oxirgi besh yil ichida qurilish hajmi ikki barobar oshdi. 650 million dollarlik yangi mahsulotlarni o‘zlashtirish hisobiga qurilishda import ulushi 31 foizdan 25 foizga kamaydi.
Qurilish materiallari eksport bozori 58 ta davlatga kengaydi. Xorijda 20 dan ortiq savdo omborlari va 50 dan ortiq do‘konlar ochildi. Joriy yilda eksport hajmini 1 milliard dollarga yetkazish rejalashtirilgan.
Shu bilan birga, hududda muammolar mavjud, katta imkoniyatlar amalga oshirilmayapti. Yig‘ilishda davlatimiz rahbari bu boradagi imkoniyatlarni tahlil qilib, yangi tashabbus va vazifalarni e’lon qildi.
Bugungi kunda mamlakatimizda 140 ming tonna quvvatga ega 7 bazalt korxonasi faoliyat yuritmoqda. Ushbu mahsulotdan qurilishda keng foydalanish natijasida yangi turar-joy va ijtimoiy binolarda energiya sarfi 20 foizgacha kamaydi.
Bundan tashqari, quyosh nurini aks ettiruvchi shisha va vermikulit aralashmasi kabi materiallardan foydalangan holda energiya xarajatlarini yana 2 barobar kamaytirish mumkin. Binolar fasadida tolali tolali panellardan foydalanish ham yaxshi samara beradi. Mamlakatda ishlab chiqarish uchun yetarli miqdorda sement va boyitilgan qum mavjud.
Bunday muhim qurilish materiallarini ishlab chiqarish bo‘yicha mutasaddilarga topshiriqlar berildi. Xususan, Quvasoydagi “Kvars” korxonasida 20 million dollar, Jizzaxdagi shisha zavodida 10 million dollarlik investisiya loyihalari amalga oshirilishi taʼkidlandi.
Tadbirkorlar bilan birgalikda umumiy qiymati 3,5 milliard dollarlik 350 ta yangi loyihani amalga oshirish rejalashtirilgan. Ularni qurish va ishga tushirish jarayonida kam ta’minlangan oilalardan bo‘lgan 50 ming fuqaroni ish bilan ta’minlash rejalashtirilgan.
Qurilish materiallari ishlab chiqarishda energiya xarajatlarini kamaytirish juda muhimdir. Bu ularning narxiga va bozorning jozibadorligiga ta'sir qiladi.
So‘nggi ikki yilda sanoatda mahsulot ishlab chiqarish 1,2 barobar oshgan bo‘lsa-da, maqsadli chora-tadbirlar tufayli korxonalar tomonidan energiya iste’moli 1,3 barobar, energiya sig‘imi esa 1,6 barobar qisqardi. Masalan, “Qizilqumsement” korxonasida issiqlik almashinuvi uskunalari rekonstruksiya qilinib, yiliga 37 million kilovatt-soat elektr energiyasi tejaldi.
Bugungi kunda yetakchi xorijiy korxonalar issiqlik energiyasidan qayta foydalanish hisobiga elektr energiyasi ishlab chiqarish texnologiyasidan faol foydalanmoqda. Ta’kidlanganidek, energiya iste’moli yuqori bo‘lgan 34 korxonada energetika auditini yakunlash asosida yiliga 300 million kilovatt-soat elektr energiyasini tejash mumkin.
Ayni paytda mamlakatimizda ishlab chiqarilayotgan 170 turdagi qurilish materiallaridan 97 turdagi ichki ehtiyoj qoplanmoqda. Biroq, bozorni bilishning etishmasligi tufayli, haddan tashqari to'yinganlik yuzaga keladi.
Shu sababli, bozor to'yingan qurilish materiallari ro'yxati endi e'lon qilinadi. Ichki va tashqi ehtiyojlardan kelib chiqib, yangi mahsulotlar bo‘yicha takliflar tayyorlanib, ochiq portalga joylashtiriladi. Loyihalar “O‘zsanoatqurilishmateriallari” uyushmasi ilmiy-texnik kengashida ko‘rib chiqiladi. Uyushma Koreya tajribasi asosida sinov laboratoriyasini yaratadi.
Aniqlangan qum-shag‘al maydonlarini kim oshdi savdosiga qo‘yish, noruda konlaridan noqonuniy foydalanish ustidan nazoratni kuchaytirish bo‘yicha ko‘rsatmalar berildi.
Yig‘ilishda qurilish sohasidagi dolzarb masalalar ham muhokama qilindi.
O‘tgan yetti yilda mamlakatimizda qariyb 100 milliard dollarlik qurilish ishlari amalga oshirildi. Bu boradagi ishlar hajmi yiliga o‘rtacha 7-8 foizga oshib bormoqda.
Dunyoda qurilish sohasi kundan-kunga rivojlanib, yangi texnologiyalar va innovatsiyalar amaliyotga joriy etilmoqda. Biroq, mamlakatimiz hali ham eskirgan standartlar va yondashuvlarni saqlab kelmoqda.
Shaharsozlik kodekslari va me’yorlarini zamonaviy amaliyotlar asosida muntazam yangilab borish zarurligi ta’kidlangan.
Ma’lumki, turizm, savdo va maishiy xizmat ko‘rsatish sohalarini rivojlantirish maqsadida hududiy bosh rejalar ishlab chiqilmoqda. Masalan, Buxoro va Navoiy viloyatlarida ish jadallashib, dastlabki yer maydonlari tadbirkorlarga sotildi. Biroq, ayrim hududlarda bu jarayon hali ham sust.
Viloyatlar hokimlariga hududlarni kompleks rivojlantirish va urbanizatsiya qilish bo‘yicha 48 ta, turistik zonalar tashkil etish bo‘yicha 20 ta, yo‘l bo‘yida savdo va xizmat ko‘rsatishni kengaytirish bo‘yicha 68 ta bosh rejalar ijrosini jadallashtirish bo‘yicha topshiriqlar berildi.